„Przyszłość ludzkości idzie przez rodzinę” to stwierdzenie Jana Pawła II stanowi najważniejsze przesłanie, jakie można odczytać z dwóch jego Adhortacji Apostolskich: „Familiaris consortio” i „Redemptoris custos”. Papież w swoim nauczaniu nieustannie nawiązuje do tej podstawowej prawdy oraz  dokładnie wskazuje na kierunek rozwoju rodziny chrześcijańskiej, która ma stać się domowym sanktuarium Kościoła. W tym domowym sanktuarium Kościoła – zdaniem Ojca Świętego - szczególne miejsce, szczególna rola, przypada ojcu rodziny. Dlatego Jan Paweł II stwierdza, że mężczyzna jest powołany, aby żył
w świadomości swego daru oraz roli męża i ojca, a z sakramentu małżeństwa, stanowiącego źródło charyzmatu wychowawczego czerpał pomoc potrzebną
do chrześcijańskiego wychowywania dzieci. Szczególnym więc zadaniem każdego ojca, według papieża, jest troska o uporządkowane wprowadzenie dziecka w świat z zachowaniem Boskich nakazów i praw ludzkich
W świetle wskazanych źródeł i poczynionych rozważań wynika,
że Jan Paweł II ukazuje ojcostwo Boże jako wzór i źródło ojcostwa ludzkiego,
a z przesłanek teologicznych wyprowadza cztery podstawowe zadania ojca
w rodzinie chrześcijańskiej ( FC 25):
•    Wielkoduszna odpowiedzialność za życie poczęte pod sercem matki;
•    Troskliwe pełnienie obowiązku wychowania, dzielonego
ze współmałżonką;
•    Praca, która nie rozbija rodziny, lecz utwierdza ją w spójni i stałości;
•    Dawanie świadectwa dojrzałego życia chrześcijańskiego, które skutecznie wprowadza dzieci w żywe doświadczenie Chrystusa
i Kościoła.
Powyższe zadania ojcowskie stały się przedmiotem refleksji,
 w wyniku, której można stwierdzić za Ojcem Świętym, że całe bogactwo zagadnienia roli mężczyzny w małżeństwie i rodzinie jest
o wiele głębsze. Aby pełniej zrozumieć istotę ludzkiego ojcostwa i jego oddziaływania w sferze religijnej, musi być ono pojmowane jako powołanie
w swym najgłębszym wymiarze ducha i miłości na podobieństwo Ojcostwa Boga, jako realizacja Bożego powołania, wyrażającego się podjęciem konkretnych zadań i zobowiązań ojca rodziny w stosunku do swych dzieci.
Ojciec Święty stwierdza, że odpowiedzialność mężczyzny dotyczy najpierw decyzji o powołaniu nowego życia do istnienia, a następnie troski
o życie już poczęte. Zwraca szczególną uwagę na fakt, że obecność ojca jest bardzo ważna dla rozwoju dziecka, wręcz nie do zastąpienia. Troskliwe pełnienie obowiązku wychowania oznacza zaangażowanie, ofiarność
i kompetencję. Powinno objawiać się w bezinteresownym przyjęciu, w miłości, szacunku, wielorakiej i jednolitej służbie – materialnej, uczuciowej, wychowawczej, duchowej - każdemu dziecku, które przychodzi na świat.
Tak pojmowana troska powinna zawsze być charakterystyczną i nieodzowną cechą każdego ojca rodziny chrześcijańskiej. Powinien on dbać o dobre wzajemne relacje, nieustannie weryfikować własne życie, zdając sobie sprawę,
że najważniejszy w wychowaniu jest osobisty przykład, czas poświęcony
dla dziecka, zainteresowanie się jego problemami, umiejętne słuchanie
i prowadzenie rzetelnego dialogu, starać się zrozumieć dziecko
i z miłością, ale konsekwentnie egzekwować stawiane wymagania.
W refleksji nad ojcostwem ludzkim Ojciec Święty w Adhortacji  Redemptoris custos podkreśla znaczenie osoby św. Józefa. Postać cieśli
z Nazaretu skłania do analizy różnych aspektów ojcostwa. Chociaż nie był on biologicznym ojcem Jezusa Chrystusa, to jednak z woli Bożej spełniał wobec Niego wszystkie funkcje ojcowskie w sposób doskonały jako głowa Świętej Rodziny. Istota powołania Józefa, a zarazem jego wyjątkowa godność, polega na tym, że Józef przez przyjęcie tajemnicy wcielenia Bożego okazał podobną jak Maryja gotowość woli wobec tego, czego od niego żądał Bóg. A to, co uczynił i czynił przez całe swe życie stało się jednym z najważniejszych świadectw o mężczyźnie i jego powołaniu.
Tak więc ojcostwo powierzone przez Boga jako konkretne zadanie życiowe, jako powołanie, rozstrzyga o najgłębszym i ostatecznym sensie jego istnienia. Potwierdzenie i przyjęcie tego powołania dokonuje się
przez akt posłuszeństwa wiary na podobieństwo ojcostwa św. Józefa, (por.Mt 1, 24), a objawia się w różnorakiej trosce i służbie wypływającej
z miłości. Powierzając Józefowi ojcowską władzę nad Jezusem,
Bóg napełnił go także miłością ojcowską, tą miłością, którą napełnia też serce każdego mężczyzny będącego ojcem.
Kolejnym bardzo ważnym elementem w procesie ojcowskiego oddziaływania w sferze religijnej jest, według Ojca Świętego, dawanie dojrzałego świadectwa życia chrześcijańskiego, które skutecznie wprowadza dzieci w żywe doświadczenie Chrystusa i Kościoła. Ojciec wychowuje poprzez przekazywanie dziecku prawd wiary i zasad postępowania, przede wszystkim jednak przez dojrzały i konsekwentny światopogląd oraz własny przykład życia religijnego.
Patrząc na niego dziecko kształtuje w swej świadomości obraz Boga jako Ojca, co stanowi fundament religii chrześcijańskiej. Ojciec musi być przyjacielem i przewodnikiem dziecka na drodze odkrywania wartości religijnych – najcenniejszego posagu na całe życie. Ojcostwo przeżywane
w duchu wiary wyraża się dopuszczeniem własnego dziecka do uczestnictwa
w doświadczeniu Boga, którym żyje, na co dzień. Ojciec w sposób naturalny dzieli się tym, co wypełnia jego życie. Jego wiara przenika życie dziecka.
W modlitewnych gestach ojca dziecko odkrywa stopniowo Boga i przeżywa jego obecność. Przyjęcie prawd religijnych przez dziecko musi być poparte autorytetem ojca. Najpierw on sam powinien być przekonany o potrzebie wiary, znać ją i według niej żyć. Dopiero wtedy może ją przekazać dzieciom jako skarb. Będąc świadkiem wiary, żyjąc życiem Eucharystycznym, ojciec uczy dzieci jak poznawać Chrystusa, jak Go kochać i iść za Nim drogą prawdziwego życia. Nie można więc - jak zauważa Jan Paweł II - wyobrazić sobie realizacji powołania ojcowskiego bez życia wewnętrznego i modlitwy. Jako świetlany przykład życia wewnętrznego autor Adhortacji Redemptoris Custos wskazuje św. Józefa, który miał ogromny wpływ na człowieczeństwo Jezusa. Miłość Józefa do Syna Bożego była mocna i głęboka, ponieważ miała korzenie w kontemplacji Boga. Praktyka pobożności wypływała z całkowitego zaufania Bogu i poddania się Jego woli przynosząc owoce jedności z Maryją
i dorastającym Jezusem.
Pobożność Józefa i jego wierność Prawu Mojżeszowemu stanowi jego osobistą reinterpretację prawdy o swoim własnym powołaniu do ojcostwa.
Jako człowiek sprawiedliwy wie on, że Bóg ma swoje prawo do każdego. Józef jest gotowy wypełnić posłusznie i ufnie każdą wolę Pana, nie polemizuje
z Bożymi zamiarami, milcząc odsłania swój wewnętrzny, ambiwalentny profil: człowieka rozmodlonego i kontemplacyjnego, jak również człowieka czynu, który składa ofiarę ze swojego istnienia, ze swego serca i wszystkich zdolności oraz miłości w służbie Mesjaszowi wzrastającemu w jego domu. Przez służbę Jezusowi, razem ze św. Józefem ujawnia się ojcostwo każdego mężczyzny.
Ten, który służy jak św. Józef, kto wychowuje Chrystusa w drugim człowieku, który walczy o Chrystusa, który potrafi być ojcem w dobroci
i przez wymagania, przez konsekwencję, przez odpowiedzialność, przez decyzje, przez miłość, bierze udział w ojcostwie Boga.
Wychowanie w duchu chrześcijańskim – realizowane przez ojca - ewokuje człowieczeństwo rozumiane jako kierowanie się zasadą prawdy, sprawiedliwości, prawidłowego myślenia, uznawania odpowiedniej hierarchii wartości, otwartości na innych, czynienia dobra. W ten sposób dzieci doświadczają egzystencjalnie prawdy o Bogu, który jest Miłością,
i o Kościele - wspólnocie miłości. Wychowuje się poprzez właściwe postawy, których wewnętrzne zasady przenikają w intymny świat dziecka. Wychowuje się poprzez codzienne życie rodzinne i pociągający prawością przykład.
Tylko czujna i żywa świadomość otrzymanego powołania pomoże ojcu rodziny poświęcić się dziełu chrześcijańskiego wychowania dzieci
z wielką pogodą ducha i ufnością, a zarazem z poczuciem odpowiedzialności wobec Boga, który go powołuje i posyła, ażeby budował Kościół w dzieciach. Ojcostwo jest więc darem i powołaniem, które powinno być rozumiane
i przeżywane nie jako wymóg i obowiązek, ale jako czytelny znak bezgranicznej miłości Boga Ojca, który odradza do świętego życia. To On wzywa po imieniu każdego z ojców, podobnie jak wezwał św. Józefa. Jest posłannictwem, dla którego wypełnienia ojciec otrzymuje potrzebne mu dary. Wezwanie w stosunku do Józefa – stwierdza Ojciec Święty - objawiło się w sposób radykalny i z całą jasnością prawdy, że to „Bóg dzieli się Swoim Ojcostwem z człowiekiem”. Józef odpowiada przyjęciem daru. Przekształca swe ludzkie powołanie do rodzinnej miłości. Podejmuje ojcowskie zadania wobec Jezusa Chrystusa i czyni ze swego życia służbę. W realizacji swych zadań wobec Mesjasza Józef kieruje się niewątpliwie całą naturalną miłością i czułą troskliwością, jaka może się zrodzić w sercu ojca.
Ojciec Święty podkreśla, że o rezultatach wychowania religijnego
w domu rodzinnym rozstrzyga zawsze osobista religijność samego ojca, który żyjąc w poczuciu odpowiedzialności za poprawne wychowanie dzieci,
z ufnością powinien liczyć na pomoc Łaski zagwarantowanej jemu i żonie
w sakramencie małżeństwa. Ojciec musi świadomie przyjąć postawę „świadectwa”. Dla dobra dzieci powinien wyraźnie akcentować swoją wiarę. Wspólna rodzinna modlitwa, modlitwa osobista, uczestnictwo we Mszy św., spowiedź, komunia święta to świadectwa żywej wiary. Budując w rodzinie prawdziwą wspólnotę życia i miłości popartą własnym świadectwem życia
w wierze, ojciec troszczy się także o to, by ta wspólnota rodzinna włączyła się jednocześnie w służbę dla Kościoła i dla świata przez ożywiającego ją ducha apostolskiego.
Tylko podejmując tak wzniosłe i odpowiedzialne zadania mężczyzna może zrealizować w pełnym wymiarze swoje posłannictwo bycia ojcem, które dokonuje się przez całe życie zarówno w sensie fizycznym jak
i duchowym. Współczesny mężczyzna potrzebuje jednak pomocy
i odpowiedniego wzoru. Dlatego Ojciec Święty podkreśla znaczenie osoby św. Józefa dla Kościoła naszych czasów. Wskazuje, że jednym z aktualnych
i pilnych zadań duszpasterskich Kościoła jest potrzeba ukazania mężczyźnie jego specyficznej roli w chrześcijańskim modelu rodziny. Jeśli przyszłość ludzkości idzie przez rodzinę – według słów Jana Pawła II – rodzina musi najpierw odnaleźć autentyczne oblicze mężczyzny, męża i ojca.
Ojciec Święty zachęca więc wszystkich mężczyzn, aby czerpali wzór dla swego ojcostwa w osobie św. Józefa, przez którego najpełniej objawiły się cechy Bożego ojcostwo. To, co uczynił i czynił on przez całe swoje życie stanowi jedno z najważniejszych świadectw o mężczyźnie i jego powołaniu.
                                                                                        Anna Żukowska